Οι Τομείς Δράσεων της Αποστολής
Οι Τομείς
Κτίρια
Τα κτίρια αποτελούν σημαντικό κομμάτι της πόλης και χρήζουν αναβάθμισης τόσο ενεργειακής όσο και αισθητικής (τα κτίρια που βρίσκονται στην ΕΕ υπολογίζεται ότι ευθύνονται για το 40% της ενεργειακής κατανάλωσης και το 36% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου). Με βάση τον ευρωπαϊκό προγραμματισμό και τις δεσμεύσεις της χώρας στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (Green Deal) όλα τα νέα κτίρια θα πρέπει να έχουν μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών από το 2028, προκειμένου να επιτευχθεί κλιματική ουδετερότητα στον εν λόγω τομέα έως το 2050. Επίσης, οι υπάρχουσες κατοικίες θα πρέπει να ταξινομηθούν έως το 2030 τουλάχιστον στη βαθμίδα Ε όσον αφορά την ενεργειακή τους απόδοση, αλλά και να αναβαθμιστούν στην βαθμίδα D έως το 2033 (η σχετική κλίμακα περιλαμβάνει βαθμίδες από το A μέχρι το G, με το τελευταίο να αντιστοιχεί στο 15% των κτιρίων με τις χειρότερες επιδόσεις σε εθνικό επίπεδο). Η βελτίωση αυτή θα πρέπει να εφαρμοστεί και σε μη οικιστικά και δημόσια κτίρια, έως το 2027 και το 2030 αντίστοιχα. Για να γίνουν τα κτίριά μας φιλικότερα προς το κλίμα πρέπει να βελτιώσουμε τον τρόπο κατασκευής των νέων κτιρίων αλλά και να ανακαινίσουμε τα υπάρχοντα, δεδομένου ότι τα περισσότερα από αυτά θα εξακολουθήσουν να χρησιμοποιούνται για πολλές ακόμη δεκαετίες. Σε αυτό το πλαίσιο, ενεργοποιούνται όλες οι απαραίτητες διαδικασίες για την αναβάθμιση των δημόσιων και δημοτικών κτιρίων του Δήμου και ταυτόχρονα προωθείται προς τους πολίτες η δέσμη των εθνικών μέτρων, διευκολύνσεων και χρηματοδοτήσεων ώστε να προχωρήσουν προς την αναβάθμιση και ανακαίνιση της ιδιοκτησίας τους.
Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ)
Ο Δήμος Πεντέλης αναγνωρίζει την επιτακτικότητα της ανάγκης για δράσεις στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και της βιωσιμότητας. Στο πλαίσιο αυτό, ο Δήμος προωθεί μία σειρά από πρωτοβουλίες, με κεντρικό στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας και την αύξηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Δημόσια και Ιδιωτικά Κτίρια
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, ο Δήμος στοχεύει στην εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πλαισίων στις στέγες δημοσίων κτιρίων, αλλά και στην προώθηση της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων σε ιδιωτικά κτίρια μέσω προγραμμάτων χρηματοδότησης, όπως το “Εξοικονομώ κατ’ οίκον” του Υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος.
Ενεργειακή Κοινότητα Πολιτών
Ένα σημαντικό και καινοτόμο στοιχείο της δράσης του Δήμου είναι η ίδρυση μιας Ενεργειακής Κοινότητας Πολιτών. Με αυτόν τον τρόπο, ο Δήμος προσκαλεί τους κατοίκους να γίνουν ενεργοί συμμετέχοντες στην ενεργειακή μετάβαση, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να επενδύσουν στην παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας και να επωφεληθούν άμεσα από τις οικονομικές και περιβαλλοντικές οφέλειες.
Η Ενεργειακή Κοινότητα θα διευκολύνει την αλληλεπίδραση μεταξύ των κατοίκων, την ανταλλαγή πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών, καθώς επίσης θα παρέχει τη δυνατότητα συνεργασίας μεταξύ διάφορων ενδιαφερομένων (π.χ. ιδιοκτήτες κτιρίων, επιχειρήσεις, ερευνητικά ιδρύματα) για την ανάπτυξη καινοτόμων ενεργειακών λύσεων.
Μέσω αυτών των συνδυαστικών προσπαθειών, ο Δήμος Πεντέλης επιδιώκει να αποτελέσει ένα πρότυπο για τη βιώσιμη ενεργειακή μετάβαση στην τοπική, εθνική και ευρωπαϊκή κοινότητα. Η ολοκληρωμένη αυτή προσέγγιση θα συμβάλει τόσο στην ενεργειακή ασφάλεια όσο και στην κλιματική ανθεκτικότητα της περιοχής, ενώ θα διασφαλίζει τη βιώσιμη ανάπτυξη για τις μελλοντικές γενιές.
Οι πολίτες καλούνται να ενημερωθούν για τις παραπάνω πρωτοβουλίες και ταυτόχρονα για τα εθνικά προγράμματα επιδοτήσεων και χρηματοδοτήσεων για την αλλαγή των συμβατικών οχημάτων και οχημάτων μικροκινητικότητας με ηλεκτρικά και με οχήματα χαμηλών και μηδενικών ρύπων.
Έξυπνες Πόλεις
Οι νέες τεχνολογίες μπορούν αν συνεισφέρουν τα μέγιστα στην επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας. Έξυπνοι μετρητές για παράδειγμα μπορούν αν αλλάξουν προς το βέλτιστο την ενεργειακή κατανάλωση, ή την κατανάλωση νερού ενός νοικοκυριού ή μιας επιχείρησης, ή του δήμου. Μια τέτοια προσέγγιση όχι μόνο ωφελεί την βελτίωση του κλίματος και την μείωση της ενεργειακής σπατάλης, αλλά βελτιώνει και την οικονομία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων αντίστοιχα.
Ταυτόχρονα η ενίσχυση της καινοτομίας και των νέων τεχνολογιών, δημιουργούν προϋποθέσεις για ανάπτυξη νέων επιχειρήσεων και δημιουργία θέσεων εργασίας στις υφιστάμενες. Οι πόλεις που θα συμμετάσχουν στην Αποστολή θα λειτουργήσουν ως κόμβοι καινοτομίας και ως εθνικοί, ευρωπαϊκοί και παγκόσμιοι πρωτοπόροι. Θα εμπνεύσουν άλλες αστικές περιοχές να ξεκινήσουν την ίδια διαδικασία, υποστηρίζοντας την Ευρώπη να επιταχύνει τις πολιτικές της για την κλιματική δράση και τη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα. Θα ενισχύσουν επίσης τις αγορές για τις νέες τεχνολογίες, την υιοθέτηση αποτελεσμάτων έρευνας και καινοτομίας και τη δημιουργία νέων επιχειρηματικών ευκαιριών. Έτσι, στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Πρόγραμμα για πόλεις που είναι κλιματικά ουδέτερες ενεργεί ταυτόχρονα ως στρατηγική για την κλιματική δράση, την ανάπτυξη των πόλεων και την οικονομική πρόοδο.
Διαχείριση αποβλήτων - νερού
Η διαχείριση των αποβλήτων για την επίτευξη του στόχου της κλιματικής ουδετερότητας είναι πολύ μεγάλης σημασίας. Τονίζεται επομένως, η ανάγκη να αυξηθεί η ανακύκλωση και να μειωθεί η ταφή αποβλήτων που επιβαρύνει το περιβαλλοντικό ισοζύγιο. Γενικότερα, η κυκλική οικονομία αποτελεί αναγκαία και απαραίτητη συνιστώσα στην προσπάθεια μετάβασης στην κλιματική ουδετερότητα. Σύμφωνα με το Circularity Gap Report 2021 τα 2/3 των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σχετίζονται με διαχείριση υλικών, ενώ ο διπλασιασμός κυκλικότητας της παγκόσμιας οικονομίας (από το 8,6% που είναι σήμερα) θα αρκούσε για τη συγκράτηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 2 βαθμούς. Στον τομέα αυτό μπορούν να συμπεριληφθούν τα πλαστικά και οι συσκευασίες γενικότερα, ηλεκτρονικά και ΤΠΕ, μπαταρίες, υπολείμματα τροφών, παλιές συσκευές κ.ο.κ. Αυτό βεβαίως, προϋποθέτει αλλαγή στην καθημερινότητα των πολιτών και διαχωρισμός αποβλήτων στην πηγή.
Μεταφορές - Βιώσιμη Κινητικότητα
Ο τομέας των μεταφορών γενικότερα είναι υπεύθυνος για την εκπομπή του 70% των αερίων του θερμοκηπίου στις αστικές περιοχές. Κάθε λίτρο καυσίμου που καίγεται σε έναν κινητήρα αυτοκινήτου απελευθερώνει περισσότερα από 2 κιλά CO 2 . Αυτό σημαίνει ότι για ένα μέσο αυτοκίνητο, μια δεξαμενή καυσίμου απελευθερώνει περισσότερα από 100 κιλά CO 2 στην ατμόσφαιρα. Ακόμα και ο τρόπος οδήγησης μπορεί να επηρεάσει τις εκπομπές ρύπων (π.χ. η αποφυγή άσκοπου φρεναρίσματος και επιτάχυνσης και η διατήρηση των ελαστικών καλά φουσκωμένα είναι απλοί τρόποι βελτίωσης της απόδοσης καυσίμου, μια άδεια σχάρα οροφής αυξάνει την κατανάλωση καυσίμου και τις εκπομπές CO 2 έως και 10% λόγω της αεροδυναμικής αντίστασης κ.λπ.). Σε συνέχεια των παραπάνω, είναι πολύ μεγάλη πρόκληση και στόχος να προωθηθεί η βιώσιμη κινητικότητα, δηλαδή η χρήση των ΜΜΜ και των ήπιων τρόπων μετακίνησης (ποδήλατο, μικροκινητικότητα, περπάτημα) για όλους τους πολίτες, καθώς και τις επιχειρήσεις του Δήμου (π.χ. για τα οχήματα φορτοεκφόρτωης και διανομής κ.ά), με στόχο την σημαντική μείωση της καθημερινής χρήσης του αυτοκινήτου ως το απόλυτο μέσο μεταφοράς, δίνοντας επιπλέον έμφαση στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (ηλικιωμένους, παιδιά, άτομα με αναπηρία κ.ο.κ.). Μπορούμε να κάνουμε τις πόλεις μας καθαρότερες και τις θέσεις εργασίας μας πιο πράσινες, εφαρμόζοντας καινοτόμες και ψηφιακές λύσεις για τις δημόσιες μεταφορές και υιοθετώντας την ποδηλασία, το περπάτημα και άλλες μορφές καθαρής κινητικότητας. Για τον σκοπό αυτό, από πλευράς του ο δήμος προχωρά στην υλοποίηση όλων των στρατηγικών και επιχειρησιακών του σχεδιασμών και προγραμμάτων. Ταυτόχρονα οι πολίτες και οι επιχειρήσεις καλούνται να αλλάξουν τις συνήθειες τους και να εμπιστευτούν τα ΜΜΜ και όλες τις μορφές ήπιων μετακινήσεων.
Φύτευση
Η ενίσχυση του πρασίνου στην πόλη αποτελεί κορυφαία επιλογή για την επίτευξη της κλιματικής της ουδετερότητας ιδίως εφόσον συνδυαστεί με βιοκλιματικό σχεδιασμό κτιρίων και υποδομών. Σε αυτό το πλαίσιο, θα ενισχυθεί το πράσινο τόσο μέσα στην πόλη όσο και γύρω από αυτήν. Τα δάση που περιβάλλουν την Πεντέλη, μπορούν να συμβάλλουν τόσο στην μείωση των ρύπων, όσο και στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να προσαρμόσουμε τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούμε στην πόλη, ώστε να τα προστατέψουμε ιδιαίτερα.
Υγεία των Πολιτών
Η βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος, η μείωση των ρύπων, η βελτίωση του μικροκλίματος (θερμική και ηχητική άνεση), η βελτίωση των μετακινήσεων και η προώθηση της «ενεργής» μετακίνησης, η αύξηση του πρασίνου, και όλες οι δράσεις που σχετίζονται με την κλιματική ουδετερότητα εν τέλει βελτιώνουν τις καθημερινές συνθήκες διαβίωσης και την υγεία των πολιτών, καθώς και το προσδόκιμο ζωής (υπολογίζεται ότι πάνω από το 80% των απωλειών και το 95% των θανάτων μπορούν να αποδοθούν σε φυσικές καταστροφές που προκαλούνται από ακραίες καιρικές συνθήκες και που σχετίζονται με το κλίμα).
